Zenuwstelsel regulatie

Ik werk o.a. vanuit de inzichten vanuit de polyvagaal theorie van dr. Stephen Porges.
De ervaringen van je lichaam, je bewustzijn en je denken worden voor een belangrijk deel gekleurd door de staat waarin je autonome zenuwstelsel verkeert. De staat waarin je zenuwstelsel verkeert bepaalt hoe jij jezelf, jouw plek in de wereld en de wereld om je heen ervaart.
Ben je in de regel tevreden over jezelf, geniet je van contact met anderen en is de wereld een plek waar jij jezelf goed in kunt bewegen? Dan heb je een goed gereguleerd zenuwstelsel.
Ben je vaak angstig, teruggetrokken of geïrriteerd? Dan staat je zenuwstelsel te vaak in de 'overleef stand' en is het leven moeilijker en vermoeiender dan het zou hoeven zijn.

In het kort kun je zeggen dat er 3 zenuwstelsel toestanden zijn die je kunt herkennen en beïnvloeden:
1: Ventraal: veilig en verbonden
2: Sympathisch: geactiveerd om te vluchten of te vechten (eventueel bevriezen)
3: Dorsaal: geïmmobiliseerd, wezenloos, uitgeschakeld

Terugkeren uit je overlevingsmechanismen
De mens zit wonderwel in elkaar en is op ongelofelijk ingenieuze manier bedraad om te overleven. Het meest basale overlevingsmechanisme zit in ons zenuwstelsel gebakken en is voor de meeste mensen bekend als fight/ flight.
Wanneer we ons bedreigd voelen neemt het sympathische deel van ons zenuwstelsel de leiding door ervoor te zorgen dat je in no-time in staat bent om te vechten of te vluchten, met als doel om je weer in veiligheid te brengen.
Je krijgt een stoot energie: je hart gaat sneller kloppen en je bloed gaat sneller stromen. Systemen die op dat moment niet belangrijk zijn worden uitgeschakeld zodat ze geen onnodige energie gebruiken: je neo-cortex gaat offline (er is immers toch geen tijd om rationeel over de dingen na te denken) en je spijsvertering gaat op een laag pitje (alleen de direct beschikbare energie is op dit moment relevant).
Als kortdurende interventie is dit een perfect systeem om jezelf weer in veiligheid te kunnen brengen. Wanneer deze staat min of meer chronisch wordt raakt je hele systeem volledig uitgeput.
Als jouw zenuwstelsel verwacht of concludeert dat actief vechten of vluchten je niet in veiligheid zal brengen heeft het nog een meer drastische oplossing: uitschakelen.
Als de te verwachte pijn te groot is zorgt het zenuwstelsel ervoor dat je deze zo min mogelijk bewust hoeft mee te maken. De hartslag vertraagt, je bewustzijn verlaagt en je hele systeem gaat zoveel mogelijk offline.
Deze systemen zitten in het oudste deel van ons brein en in de oudheid zorgde ze ervoor dat we konden vechten, vluchten of uitschakelen als we daadwerkelijk in levensgevaar waren. In ons huidige leven zijn we gelukkig maar zelden werkelijk in levensgevaar, maar helaas maakt het zenuwstelsel geen onderscheid tussen werkelijke dreiging en ervaren dreiging.
Mensen die al jong veel onveiligheid ervaren hebben en/of een groot trauma hebben doorgemaakt kunnen vast komen te zitten in deze overlevingsmechanismen. Hun systeem is dan voortdurend paraat om hen veilig te houden...terwijl het in feite een aanhoudende ervaring van onveiligheid creëert.  Het lukt dan niet meer voldoende om het parasympathische deel van het zenuwstelsel aan te zetten, terwijl ook dit deel van levensbelang is omdat het zorgt voor rust & herstel.
Vechten, vluchten en uitschakelen zijn onvrijwillige, biologisch gestuurde reacties. Ze functioneren onder je bewustzijn en buiten je macht. Het goeie nieuws is dat je het parasympathische deel van je systeem kunt activeren. Daarmee heb je een positieve tegenhanger binnen je bereik t.o.v een overactief overlevingssysteem.
Herstel van een chronisch ervaring van onveiligheid begint bij het ontwikkelen van meer inzicht in de werking van dit systeem. Vervolgens kun je leren herkennen in welke staat je zit en ontdekken wat jou helpt om weer terug te keren uit je overlevingsmechanismen.
Ik begeleid je graag in dit proces.

Hieronder vind je alvast een overzicht dat je kan helpen identificeren in welke staat jouw zenuwstelsel op dit moment verkeert:

Ventraal: Je voelt je veilig, tevreden, ontspannen, je voelt je toegerust om de uitdagingen van het leven aan te kunnen, je hebt bent graag in contact (met jezelf en/ of met anderen), je bent nieuwsgierig, je ontwikkeld je graag en je deelt verantwoordelijkheden en successen. Het is makkelijk om de positieve dingen te ervaren en ieders kwaliteiten te zien, je waardeert ieders unieke bijdrage en de zin van het leven.

Sympatisch: Je bent angstig en onrustig, je wil liever niet zijn waar je bent. Je bent snel geïrriteerd of gefrustreerd, onaardig tegen iedereen die niet meteen meebeweegt, je bent gehaast en vooral taakgericht, je hebt geen ruimte voor echt contact (met jezelf en/ of met anderen), je bent moe en opgedraaid tegelijkertijd, je slaapt slecht en je spieren zijn onnodig gespannen, je hebt het gevoel dat je alles alleen moet doen en alle verantwoordelijkheid op jouw schouders rust.

Dorsaal: Je voelt je overweldigd en ziet het allemaal niet zitten, je voelt je hopeloos en niet opgewassen tegen wat het leven van je vraagt, je bent het liefst alleen omdat je je dan het veiligst voelt, je bent moe en futloos, je staart voor je uit of naar je een scherm en krijgt jezelf niet in beweging, in contact met anderen voeg je je zoveel mogelijk in de hoop dat anderen niet opmerken dat je eigenlijk waardeloos bent.